تجهیزات ایمنی و ضرورت استفاده از آن‌ها در ارتفاع

ضرورت استفاده از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع

طبق آئین­نامه ایمنی کار در ارتفاع، هر کار یا فعالیتی که موقعیت انجام آن، در ارتفاع بیش از 2/1 متر از سطح مبنا باشد انجام گیرد، کار در ارتفاع محسوب می­شود. کار کردن در ارتفاع ممکن است بسیار حادثه­آفرین باشد و نتایج جبران ناپذیری مانند تلفات جانی به دنبال داشته باشد. افراد برای حفظ جان خود و به منظور کاهش حوادث در محیط کار ملزم به استفاده از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع هستند. این تجهیزات در وهله اول باید بتوانند خطر سقوط افراد را به حداقل برسانند و سپس در صورت سقوط فرد، بتوانند فرد را در مقابل صدمات جدی مصون نگه­دارند و یا آسیب­ها را به حداقل برسانند. شاید با شنیدن “خطرات کار در ارتفاع”، سقوط در ذهن همه نقش ببندد ولی این مورد تنها خطر کار در ارتفاع نیست. مواد خطرناکی مانند آزبست، الکتریسیته، تشعشعاتی مانند نور خورشید، باد، ارتعاش، واژگونی سکوی کار و … نیز می­تواند سلامتی افرادی که در ارتفاع کار می­کنند را به خطر بی­اندازد. اگر فرد آموزش­های لازم و قوانین کار در ارتفاع را یاد گرفته باشد و از تجهیزات استاندارد به درستی استفاده کند، می­تواند خطرات مواردی که ذکر شد را به حداقل برساند.

مناطق خطر

منطقه خطر، به منطقه­ای گفته می­شود که کار در آن منطقه می­تواند برای افراد دیگر خطر خطرساز باشد ولی مناطقی نیز وجود دارند که برای خود کارگر خطرساز است. سطوح لغزنده، سطوحی که استحکام کافی را ندارد، سطوح ناصاف که ممکن است پا گیر کند و یا سطوحی که امکان سقوط وسایل از بالا وجود دارد جزو مناطقی هستند که خطرناک هستند و نیاز است از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع استفاده شود.. لازم است تمهیداتی برای مناطق خطرساز فراهم شود، برای مثال این مناطق با علائم و تابلوها یا نوارهای زرد رنگ مشخص شود تا افراد وارد این ناحیه نشوند.

انواع تجهیزت ایمنی کار در ارتفاع

کلاه ایمنی: کلاه ایمنی یکی از تجهیزات ایمنی است از سر محافظت می­کند و استفاده از آن در هنگام کار در ارتفاع اجباری است. کلاه­های ایمنی مقاوم به ضربه، سوراخ شدگی، حرارت و الکتریسیته است. این کلاه­ها فاقد لبه هستند تا دید کارگر محدود نشود و بندی چرمی دارد. بعضی از این کلاه­ها حاوی عرق­گیر است تا کارگر حین استفاده راحت­تر باشد.لنیارد: تسمه یا طنابی است که به کمک آن کارگر به نقطه تکیه­گاه وصل می­شود. باید قبل از استفاده فرسودگی و سایش این طناب چک شود. به زمان تولید آن نیز باید توجه شود زیرا عمر مفید یک لنیارد 5 سال است

 

کمربند ایمنی: بی­شک کمربند ایمنی یکی از مهم­ترین تجهیزات ایمنی برای جلوگیری از سقوط است. این کمربندها ترکیبات پلیمری دارند و از ناحیه کمر بسته می­شوند.

هارنس: این وسیله نیز برای پیشگیری از سقوط کاربرد دارد و فشار وارده را بین شانه ها، کمر و تنه تقسیم می­کند. هارنس جنس بسیار مقاومی دارد و فرد را به سایر تجهیزات ایمنی متصل می­کند.

کاربین: کاربین یکی از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع است که به شکل پیچی یا فقلی تولید می­شود و برای اتصال قسمت­های مختلف اجزای کار به هم کاربرد دارد. این ابزارها اتصالات سریع و محکمی را به وجود می­آورند و ممکن است از جنس­های مختلف و به شکل­های متفاوت (بیضی و موازی) تولید شوند. یک کاربین می­تواند تا 1700 کیلوگرم وزن را تحمل کند.

 

 انواع تجهیزات و وسایل کار در ارتفاع  

 

شوک­گیر: شوک­گیر یک ابزار برای پیشگیری از خطرات جدی و کاهش آسیب­های وارده پس از سقوط است. این وسیله فشار وارده ناشی از سقوط را کاهش می­دهد. باید قبل از استفاده از محصول از سلامت آن مطمئن شد.

 

قلاب: قلاب­ها ابزار­های مهمی هستند که مانند سایر تجهیزات باید قبل از استفاده از کارکرد آن و سلامت همه قسمت­های ان مطمئن شد.

طناب­: انواع متفاوتی از طناب­ها برای کار در ارتفاع استفاده می­شود. طناب­های ایمنی، طناب­های پشتیبان و طناب­های رابط   نمونه­ای از این­هاست. طناب­های ایمنی در هنگام سقوط موجب توقف سقوط فرد می­شود.

تور نجات: این تورها ابزارهایی محافظتی برای کار در ارتفاع بیش از 8 متر قابل استفاده است. این تورها از استانداردهای ویژه­ای پیروی می­کنند که با کمک به کاهش ارتفاع سقوط و جذب انرژی حاصل از سقوط، مرگ­ومیر را کاهش می­دهد.

لایف لاین: این وسیله یکی از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع است که هنگام سقوط، پس از 3 الی 4 متر سقوط، آن را متوقف می­کند. این وسیله علاوه بر جلوگیری از سقوط، حرکات فرد را برای افزایش ایمنی محدود می­کند.

 

خط نجات موقت: این خطوط نجات یک سیستم قابل تطبیق با سایر تجهیزات است. این خطوط، دو نوع افقی و عمودی دارند کا کاربردهای متفاوتی دارد؛ مثلا از خطوط افقی برای کار بر روی داربست­ها استفاده می­شود و از خطوط عمودی برای دکل­های مخابراتی.

خطوط نجات دائمی: خطوط نجات سه نوع هستند: نوعی از آن مستقیما به زمین وصل می­شود، نوعی با استفاده از پایه به زمین وصل می­شود و نوع آخر از سقف آویزان می­شود. استفاده از خطوط نجات دائمی در بعضی از پروژه­ها ضروری است. 

قوانین و دستورالعمل های ایمنی کار در ارتفاع

لازم است برای کار در ارتفاع برنامه ­ریزی انجام شود، خطرات ارزیابی شود و مواردی که قابل اصلاح باشند، تحصیح شود. برای مثال اگر سکوی کار شکننده باشد، باید در صورت امکان سکو عوض شده و یا ایمن گردد. ممکن است محل کار افراد روی داربست­ها باشد که در این صورت، داربست­ها باید تحت نظارت فرد متخصص بسته شود و مطابق استاندارد باشد و از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع مخصوص داربست استفاده شود.هنگام کار باید شرایط جوی در نظر گرفته شود، بارندگی­ها، رعدوبرق، تگرگ و بادهای شدید خطر کار در ارتفاع را دوچندان می­کند. در این صورت نباید کار را ادامه داد و ادامه آن باید به زمانی که شرایط نرمال شد، موکول شود. افرادی که در ارتفاع کار می­کنند باید شرایط جسمی و روحی مساعدی داشته باشند، آموزش­های لازم را در حیطه وظایف خود، خطرات احتمالی و نحوه استفاده درست از تجهیزات ایمنی دیده باشند. افرادی که از ارتفاع می­ترسند نباید وارد این حیطه کاری شوند. نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که محیط کار باید نور کافی داشته باشد تا کارگر دید مناسبی داشته باشد. نصب پاگرد در صورت استفاده از نردبان­های بلند ضروری است.

 

 

مقالات مرتبط:

توصیه به کارفرمایان در تهیه و استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی

محصولات مرتبط:

 

تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع شامل چه مواردی هستند