ویژگی‌های یک برنامه ایمنی و بهداشت محیط کار و ضرورت توجه و رعایت آن
تعریف بهداشت و ایمنی در محیط کار مبحثی مهم و ضروری است که این روزها در قوانین و قواعد کاری بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. در واقع توجه به حفظ ایمنی و سلامت در محیط کار سطح رفاه اجتماعی در جوامع را نشان می‌دهد. ایمنی و بهداشت محیط کار، شامل اقداماتی جهت حفظ سلامت و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه در برابر بروز بیماری در کارکنان است. به‌طور متوسط، شاغلینی که تماموقت کار می‌کنند حداقل پنج روز در هفته و در هر روز، بیش از یک سوم روز خود را در محل کار سپری می‌کنند. این در حالی است که کارفرمایان وظیفه دارند در هر شرایطی ایمنی و سلامت محل کار را تأمین و شرایط لازم جهت ارتقای سلامت فردی کارگران و کارکنان را فراهم نمایند. بنابراین، استفاده از برنامه‌ها و سیاست‌های مؤثر در محل کار از سوی کارفرمایان می‌تواند خطرات احتمالی در محیط کار را کاهش داده و کیفیت زندگی کارکنان را بهبود ببخشد. صاحبان مشاغل می‌توانند برای ارتقای سلامت کارمندان و کارگران خود یک اساس‌نامه سلامت تهیه کنند که در آن، فضای حمایتی جهت تضمین ایمنی و سلامت کارکنان خود را تعریف نمایند.
برنامه ایمنی و بهداشت محیط کار چیست؟
برنامه ایمنی و بهداشت محیط کار، مجموعه‌ای هماهنگ و جامع از استراتژی‌هایی همچون قواعد، سیاست‌ها، مزایا، حمایت‌های زیست‌محیطی و پیوندهای جامعه است که برای تأمین نیازهای بهداشتی و ایمنی کارکنان طراحی شده است.
نمونه‌هایی از مؤلفه‌ها و استراتژی‌های برنامه بهداشت محیط کار عبارت‌اند از:
_ برگزاری کلاس‌های آموزش بهداشت برای کارکنان
_ دسترسی به امکانات ورزشی و ارتقای سلامتی
_ تعریف قوانین و خط‌مشی‌هایی که در آن شرکت‌ها و ادارات رفتارهای سالم مانند ممنوعیت استعمال دخانیات در محل را ترویج می‌دهد.
_ پوشش بیمه درمانی کارکنان برای غربالگری‌های مناسب و به‌موقع
_ دسترسی به تغذیه سالم در محیط کار به‌وسیله احداث مراکز توزیع غذای سالم
_ فراهم ساختن یک محیط کاری عاری از هرگونه حوادث و خطرات بهداشتی با شناسایی منشأ بروز این خطرات و اقدام لازم جهت رفع آن‌ها
ویژگی‌های یک برنامه ایمنی و بهداشت محیط کار
محتوای برنامه ایمنی و بهداشت محیط کار باید شامل رویکردی هماهنگ، منظم و جامع در تعریف یک مدل مناسب جهت ارتقای بهداشت محیط کار باشد. این مدل دارای چهار مرحله اصلی است:
مرحله 1: شامل ارزیابی با سه مؤلفه ارزیابی سازمانی، فردی و جامعه.
مرحله 2: شامل برنامه‌ریزی حاکمیت برای محیط کار که شامل پنج مؤلفه پشتیبانی از رهبری، مدیریت، ارائه یک برنامه بهبود سلامت در محل کار، منابع اختصاصی و ارتباطات و انفورماتیک است.
مرحله 3: پیاده‌سازی که شامل چهار مؤلفه است: برنامه‌ها، سیاست‌ها، مزایای بهداشتی و حمایت از محیط زیست.
مرحله 4: ارزیابی با چهار مؤلفه میزان بهره‌وری کارگر، هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی، نتایج بهتر درمانی و تغییر سازمانی یا «ایجاد فرهنگ بهداشت».
زیربنای این چهار مرحله، عوامل زمینه‌ای مانند اندازه شرکت یا رونق بخش صنعت است که باید هنگام تدوین یک برنامه ارتقای ایمنی و بهداشت محل کار مورد توجه قرار گیرد.
هدف از اجرای برنامه ایمنی و بهداشت محیط کار
کارگران و کارکنان متخصص مهم‌ترین سرمایه در هر سازمان و شرکت هستند. هنگامی که یک کارفرما یک برنامه ایمنی و بهداشت محیط کار برای کارکنان خود تدوین می‌نماید درواقع حامل این پیام است که: «ما فکر می‌کنیم شما عضو مهمی در این سازمان هستید و ما می‌خواهیم شما در اینجا برای مدت طولانی سالم و ایمن مشغول به کار باشید». بنابراین هدف از ارائه برنامه‌های بهداشت محیط کار، حفظ نیروی متخصص و کارآمد در محیط کار است. در چنین شرایطی کارکنان نیز خواهند دانست که وجودشان چه مقدار برای سازمان و شرکت محل کارشان با ارزش است و در نتیجه با مسئولیت و انگیزه بیشتری به وظایف کاری خود در قبال آن سازمان می‌پردازند.
تأثیر اجرای برنامه ایمنی و بهداشت محیط کار در سطح فردی
اجرای برنامه‌های ایمنی و بهداشت محیط کار، رفتارهای بهداشتی کارکنان را بهبود می‌بخشد. هسته اصلی هر برنامه بهداشت کار، حفظ سلامت و تغییر رفتارهای مضر بر سلامتی است. بنابراین، می‌توان با آموزش، مهارت، ایجاد انگیزه، مهیا ساختن ابزار و بستر لازم و همچنین حمایت‌های اجتماعی مناسب، در رفتارهای بهداشتی غلط افراد تغییر ایجاد کرد. برنامه‌های ارتقای سلامت در محل کار به افراد کمک می‌کند تا رفتارهای بهداشتی مناسبی را اتخاذ کنند. شاید بتوان گفت این بزرگ‌ترین مزیت داشتن یک برنامه ارتقای سلامت در محل کار است. اعمال رفتارهای سالم منجر به کاهش خطرات سلامتی و کاهش احتمال ابتلا به بیماری مزمن میشود. در نتیجه، کارکنان و کارگران نیز هزینه‌های بهداشتی کمتری را متحمل خواهند شد.
تأثیر اجرای برنامه ایمنی و بهداشت در سطح سازمانی
حفظ سلامت نیروی انسانی در محیط کار می‌تواند هزینه‌های مستقیم مانند حق بیمه و مطالبات دریافت خسارت از کارفرما را کاهش دهد. همچنین اجرای برنامه و سیاست‌های مربوط به ایمنی و بهداشت محیط کار می‌تواند بر بسیاری از هزینه‌های غیرمستقیم مانند غیبت و بهره‌وری، استخدام و نگهداری نیروی متخصص و همچنین فرهنگ و روحیه کارکنان تأثیر مثبت بگذارد. بخشی از مزایایی که معمولاً کارفرمایان در سطح سازمان‌ها و شرکت‌ها جهت حفظ ارتقای رفاه و سلامت کارکنان خود ارائه می‌دهند شامل بازنشستگی، مراقبت‌های بهداشتی و درمانی کارکنان، مرخصی استحقاقی یا مرخصی زایمان است. این موارد باهدف کمک سازمان در حفظ سلامت کارکنان در نظر گرفته میشود. بدین ترتیب با اجرای برنامه‌های ایمنی و بهداشت محل کار، کارفرمایان، کارگران و کارکنان و خانواده‌های آن‌ها و به‌طورکلی همه جامعه، با پیشگیری از بیماری و آسیب‌دیدگی، از یک سلامت پایدار بهره‌مند می‌شوند.
جمع‌بندی
در حال حاضر، تحقیقات زیادی در حمایت از مزایای اجرای برنامه‌های ایمنی و بهداشت محیط کار صورت گرفته است. در واقع، کارفرما با تدوین و اجرای یک برنامه ایمنی و بهداشت جامع قصد دارد سلامت کارکنان خود را بهبود بخشد تا در نتیجه کارکرد اصلی سازمان را بهبود یابد. این کار نمی‌تواند همه مشکلات مربوط به بخش سلامت افراد را برطرف کند، اما به آن‌ها کمک می‌کند تا به یک فرهنگ سلامت در زمینه کار خود دست یابند. این اتفاق باعث تقویت و حفظ روحیه کارکنان شده و در نتیجه به موفقیت یک سازمان می‌انجامد.
محصولات مرتبط :
مقالات مرتبط :
1 دیدگاه