آلودگی آب  و عوامل آن

امروزه رودخانه‌ها، مخازن زیرزمینی، دریاچه‌ها و دریاهای ما غرق در مواد شیمیایی، مواد زائد، پلاستیک و سایر آلاینده‌ها هستند. حدود 80 درصد از فاضلاب‌های جهان به محیط‌زیست، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و اقیانوس‌ها ریخته می‌شود. دراین‌بین، مشکل گسترده آلودگی آب سلامت ما را به خطر می‌اندازد. آب ناسالم سالانه بیش از جنگ و سایر انواع خشونت‌ها باعث تلفات انسانی می‌شود. در همین حال، منابع آب آشامیدنی ما محدود هستند؛ کمتر از 1 درصد آب شیرین زمین درواقع برای ما قابل‌دسترسی است. درحالی‌که در ایالات‌متحده اکثر آمریکایی‌ها به آب آشامیدنی سالم دسترسی دارند، آلاینده‌های بالقوه مضر از جمله آرسنیک، مس و سرب در آب‌لوله‌کشی خانه‌ها مشاهده می‌شود. برای درک بهتر مشکل و آنچه می‌توانیم در مورد آن انجام دهیم، در اینجا مروری داریم بر اینکه آلودگی آب چیست، چه عواملی باعث ایجاد آن می‌شود.

آلودگی آب و دلایل آن

آلودگی آب هنگامی رخ می‌دهد که مواد مضر که غالباً مواد شیمیایی یا میکروارگانیسم‌ها هستند آب نهرها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، اقیانوس‌ها، سفره‌های آب زیرزمینی و.. را آلوده کرده و آن را برای انسان و محیط‌زیست مسموم سازد. آب به‌طور منحصربه‌فردی در برابر آلودگی آسیب‌پذیر است. آب که به‌عنوان “حلال جهانی” شناخته می‌شود، قادر است مواد بیشتری را نسبت به مایعات دیگر روی زمین حل کند. به همین دلیل است که آب به‌راحتی آلوده می‌شود. مواد سمی مزارع، شهرها و کارخانه‌ها به‌راحتی در آن حل و با آن مخلوط می‌شوند و باعث آلودگی آب می‌شوند.

آلودگی در آب‌های زیرزمینی

هنگامی‌که باران می‌بارد و به اعماق زمین نفوذ می‌کند، مواد موجود در لایه‌های بالایی را شسته و از طریق شکاف‌ها و فضاهای متخلخل وارد سفره آب زیرزمینی می‌کند. برای برخی از افراد در مناطق روستایی، این تنها منبع آب شیرین است. از سموم دفع آفات و کودها گرفته تا شیرابه‌هایی که از محل دفن زباله‌ها و سیستم‌های سپتیک شسته می‌شوند، به یک سفره زیرزمینی راه می‌یابند و آن را برای استفاده انسان ناسالم می‌کنند. پاک‌سازی آلودگی آب آب‌های زیرزمینی ممکن است دشوار و حتی ناممکن باشد یا هزینه زیادی در بر داشته باشد. یک سفره زیرزمینی ممکن است برای دهه‌ها یا حتی هزاران سال غیرقابل استفاده باشد. همچنین آب‌های زیرزمینی می‌توانند آلودگی را به دور از منبع اصلی آلاینده گسترش دهند، زیرا به نهرها، دریاچه‌ها و اقیانوس‌ها نفوذ می‌کنند.

آلودگی آب سطحی

طبق آخرین نظرسنجی‌های سازمان حفاظت از محیط‌زیست ایالات‌متحده در مورد کیفیت آب، نزدیک به نیمی از رودخانه‌ها و نهرها و بیش از یک‌سوم دریاچه‌ها برای شنا، ماهیگیری و آشامیدن مناسب نیستند. آلودگی مواد مغذی، که شامل نیترات‌ها و فسفات‌ها است، نوع اصلی آلودگی در این منابع آب شیرین است. درحالی‌که گیاهان و حیوانات برای رشد به این مواد مغذی احتیاج دارند، به دلیل زباله‌های مزارع و رواناب کودها به یک آلاینده اصلی تبدیل شده‌اند. تخلیه زباله‌های شهری و صنعتی نیز سهم زیادی از حضور سموم در اختیار دارد.

آلودگی آب اقیانوس‌ها

هشتاد درصد آلودگی آب اقیانوس‌ها که به آن آلودگی دریایی نیز گفته می‌شود چه در امتداد ساحل و چه در مناطق داخلی، از خشکی ناشی می‌شود. آلاینده‌هایی مانند مواد شیمیایی، مواد مغذی و فلزات سنگین از مزارع، کارخانه‌ها و شهرها توسط رودخانه‌ها به خلیج‌ها و خورها منتقل و از آنجا به دریا سفر می‌کنند. در همین حال، زباله‌ها به ویژه پلاستیک توسط باد پخش می‌شود و یا از طریق فاضلاب­ها به سمت دریا شسته می‌شود. همچنین دریاها گاهی اوقات در اثر نشت روغن آلوده می‌شوند و به‌طور مداوم آلودگی کربن را از هوا جذب می‌کنند.

 

منبع آلودگی

وقتی آلودگی از یک منبع منشأ می‌گیرد به آن آلودگی، منبع نقطه‌ای می‌گویند. به‌عنوان‌مثال می‌توان فاضلاب که توسط تولید کننده، پالایشگاه نفت یا تأسیسات تصفیه فاضلاب به‌طور قانونی یا غیرقانونی تخلیه می‌شود را آلودگی نقطه‌ای نامید. همچنین می‌توان به آلودگی ناشی از نشت سیستم‌های سپتیک، نشت مواد شیمیایی و روغن و تخلیه غیرقانونی آن اشاره کرد. EPA آلودگی منبع نقطه‌ای را با تعیین محدودیت‌هایی برای تخلیه توسط تأسیسات به‌طور مستقیم در یک قسمت از آب، تنظیم می‌کند.

درحالی‌که آلودگی منبع نقطه‌ای از یک مکان خاص نشات می‌گیرد، می‌تواند تا مایل‌ها آبراه‌ها و اقیانوس‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. نوع دیگری از آلودگی آب منبع غیر نقطه‌ای است که آلودگی حاصل از منابع انتشاری است و شامل رواناب کشاورزی یا طوفان یا رسوباتی که از طریق زمین به آبراه‌ها منتقل می‌شود. آلودگی غیر نقطه‌ای منبع اصلی آلودگی است، اما کنترل آن دشوار است، زیرا هیچ منبع مشخص و قابل شناسایی وجود ندارد.

متداول‌ترین انواع آلودگی آب

1. کشاورزی

بخش کشاورزی نه‌تنها بزرگ‌ترین مصرف‌کننده منابع آب شیرین جهان است، بلکه یک آلوده‌کننده جدی آب نیز هست. در سراسر جهان، آلودگی کشاورزی مهم‌ترین منبع آلودگی آب رودخانه‌ها و دومین منبع بزرگ در تالاب‌ها و سومین منبع اصلی در دریاچه‌ها است. همچنین یکی از عوامل اصلی آلودگی خورها و آب‌های زیرزمینی است. هر بار که باران می‌بارد، کودها، سموم دفع آفات و مواد زائد حیوانی، مواد مغذی و عوامل بیماری‌زا را وارد منابع آب می‌کند. آلودگی مواد مغذی ناشی از نیتروژن و فسفر اضافی در آب یا هوا، شماره یک تهدید کیفیت آب در سراسر جهان است و می‌تواند باعث گسترش جلبک‌ها شود که برای افراد و حیات‌وحش مضر است.

2. فاضلاب

طبق اعلام سازمان ملل بیش از 80 درصد از فاضلاب‌های جهان بدون اینکه تصفیه شوند به محیط‌زیست وارد می‌شوند. در برخی از کشورهای کمتر توسعه یافته، این رقم 95 درصد است. در ایالات‌متحده، تأسیسات تصفیه فاضلاب روزانه حدود 34 میلیارد گالن فاضلاب را پردازش می‌کنند. این کار، میزان آلاینده‌هایی همچون عوامل بیماری‌زا، فسفر و نیتروژن در فاضلاب و همچنین فلزات سنگین و مواد شیمیایی سمی را در ضایعات صنعتی کاهش می‌دهد. از طرفی، طبق برآوردهای EPA، سیستم‌های تصفیه فاضلاب قدیمی و فرسوده هرساله بیش از 850 میلیارد گالن فاضلاب تصفیه نشده آزاد می‌کنند.

3. آلودگی نفتی

تقریباً نیمی از حدود 1 میلیون تن نفتی که سالانه به محیط‌های دریایی راه پیدا می‌کند نه از نشت نفت‌کش‌ها بلکه از منابع زمینی مانند کارخانه‌ها، مزارع و شهرها حاصل می‌شود. تقریباً 10 درصد از نفت موجود در سراسر جهان، در دریا نشت می‌کند. این در حالی است که فعالیت‌های منظم صنعت حمل‌ونقل حدود یک‌سوم آلودگی آب را منجر می‌شود. همچنین بخشی از آلودگی درنتیجه نشت نفت از شکستگی‌های خطوط لوله در کف اقیانوس‌ها صورت می‌گیرد.

4. مواد رادیواکتیو

رادیواکتیو با استخراج اورانیوم و استفاده در نیروگاه‌های هسته‌ای و تولید و آزمایش سلاح‌های نظامی و همچنین در دانشگاه‌ها و بیمارستان‌هایی که از مواد رادیواکتیو برای تحقیقات و پزشکی استفاده می‌کنند، تولید می‌شود. زباله‌های رادیواکتیو می‌توانند هزاران سال در محیط باقی بمانند که دفع آن را به یک چالش اساسی تبدیل می‌کنند. آزادسازی تصادفی یا دفع نادرست این آلاینده‌ها آب‌های زیرزمینی، آب‌های سطحی و منابع دریایی را تهدید می‌کند.

محصولات مرتبط :

• دستگاه تصفیه کننده آب دالتون مدل MINERVA
• دستگاه تصفیه کننده آب دالتون مدل HBA MK I
• دستگاه تصفیه کننده آب دالتون مدل HBA MKII

مقالات مرتبط :

• فیلتر آب چگونه کار می‌کنند؟ (به همراه معرفی انواع آن )
• تجهیزات ضد سرقت و انواع آن